Mine Çerçi ile 6-17 Ocak 2014 tarihleri arasında “Sessizlikte Beden ve Nötr Maske” atölyesine katıldım .
Atölye çalışmasının temel amacını açıklamak gerekirse:
“Fransız usta Jacques Copeau’dan miras kalan ve Jacques Lecoq pedagojisinin temelini oluşturan nötr maske, oyuncunun uzamla olan ilişkisini, şimdiki zamandaki varoluşunu, sahne üzerindeki mevcudiyetini (présence) geliştirmeyi amaçlar. Aynı zamanda bir referans ya da temel maske olan nötr maske, oyuncuya bir tür nötrlük ve sakinlik hissiyatı önerir. Bedene devamlı olarak ideal ya da nötr olanı işaret ederek, oyuncunun kendi bedenindeki sapmaları tespit etmeye imkan sağlar. Oyuncu bu tecrübe sonunda, başka karakterleri ve başka bedenleri oynamaya hazır hale gelir. Tıpkı üzerine hikaye yazılabilecek boş bir kağıt gibi.” Mine Çerçi, 2013
“Gösterimin başında, sıradan sessizlikten farklı başka bir sessizlik vardır ve bu sessizlik, oyuncu tarafından deneyimlenen niteliğe bağlı olarak seyirci için başka bir niteliğe sahip bir deneyime dönüşebilir ve bu herkesin algıladığı bir deneyimdir. Bu ortak algılama, aynı sessizliğin artan yoğunluğuyla kendini belli eder.” (Peter Brook, “Does Nothing Come from Nothing?”, Bulletin Interactif du Centre International de Recherches et Etudes Transdisciplinaires, n.15, Mai 2000. )
Bu atölyeden sonra deneyimlediklerimi yazdığım yazıyı sizinle paylaşmak istiyorum :
Dans geçmişinden geldiğimden bedenin fiziksel kapasitesi hakkında belirli bir bilgiye sahiptim, ancak bu kapasitenin ne şekilde, hangi doğrultuda , nasıl bir niyetle eyleme konulacağı konusunda bu atölye çalışmasından çok yararlandığımı düşünüyorum. Beni eyleme geçiren etkenleri gözümle görmeye – gözümde canlandırdığım şeylerin bedenimi etkilemeye başladığını gözlemledim. Boş bakan gözlerim zamanla fiziksel eylemin niyetini ve sebebini anladıkça daha çok parlamaya başladı.
Teknik anlamda yaptığımız beden egzersizleri ileriki dönemlerde bana yardımcı olacak birer klavuz ve beden/oyunculuk koordinatları oldular. Bu teknikleri bilinçle özellikle not ettim. ( Ağ atma, siste ilerleme, 9 hareket, itme-çekme, dalgalanma, sopa tutma, travelling, çiçek açma, 5 Gamlı gerilim, 7 aşamalı gerilim bedensel varoluş).
Bazı eylemeleri mimlemek (testere, boya yapma, cam silme) tüm bedenin o eylemin yapılmasında rol oynaması , her hücrenin harekete geçmesini gerektiriyordu.Bir kayaya tırmanmak , o kayayı görmek , o kayanın bedende yaptığı etkiyi gösterebilmek, tepkiyi icraa etmeyi gerektiriyordu. O kayayı kavramadaki her dokunuştaki detay ( sabit noktalar) , o kayayı kendime hangi kuvvetle çektiğim, hangi yoğunlukta nasıl direnç gösterdiğim, kolumun gerginliği, bedenimdeki tüm hücrelerin buna dahil olmasını gerektiriyordu.
Aynı şey denizde – su direncine karşı , kumda yürürken kumun direncine veya kum fırtınasında rüzgara karşı gösterilen dirençte de vardı, ve her birinde farklıydı.
Atölye çalışmasının ilk gününde tüm renkler daha farklı görünmeye başlamıştı gözüme. Nötr maske bedenin en nötr halini araştırıyordu: Aynı zamanda onu nasıl seyirci için görünür kılabileceğimizdi çözmemiz ve deneyimlememiz gereken problem. Uzamları görünür kılmak en zor olanıydı benim için, nasıl bir ormanı görebilirdim, nasıl bir ağaç dalının arkasındaki şeyi gördüğümü hissettirebilirdim.
Gündelik hayattaki hareketleri nasıl bir sadelikte, doğallıkta , aynı zamanda nasıl bir göstergesel fiziksel eylemle yaptığımıza dikkat etmeye başladım. Nötr bir beden nasıl uyanırdı? Nasıl bir dağdan aşağı bakardı, nasıl bir dağ gibi bakabilirdi ? Nasıl su gibi durabilirdi , nasıl bir ağaç gibi konuşabilirdi? 5 Elementin( hava, su, toprak, ağaç, ateş) bedenselleşmiş halini deneyimlemek, farklı beden kalitelerini oynamak, fırtınayı , felaketleri deneyimlemek en zevk aldığım bölümlerdi.
Atölyenin son gününde hayal gücümün benden (aklımdan) daha ileride olabileceğini, bedenimle fiziksel eyleme girebileceğini gördüm. ( bir ovada deprem esnasında toprağın yarılmasını görüp, deneyimleyip oynayabildim.) Atölye bittikten sonraki hafta sonunda bir deniz kıyısına gitme ihtiyacı hissettim özellikle yeniden kuma nasıl bastığımı deneyimlemek için. Denize attığım bir taş gibi hale hale etkisi büyümeye devam etti atölyenin. Her dokunuş değişti, yere basış, kumda ve taşta yürüyüş daha duyarlı, farklıydı benim için. Teşekkürler.
Gonca Gümüşayak, Ocak 2014
https://goncagumusayak.wordpress.com
Daha fazla bilgi için:
http://kumbaraci50.com/sessizlikte-beden-ve-notr-maske-workshop/
Bir sonraki Atölye çalışması:
Clout Theatre Company ile Bufon ce Grotesk Atölyesi
http://kumbaraci50.com/clout-theatre-company-ile-bufon-ve-grotesk-atolyesi/
Bufonlar, Jacques Lecoq pedagojisinin önemli ayağını oluşturur. Jacques Lecoq’un “hiçbir şeye inanmamak ve her şeyle dalga geçmek” üzerine yapmış olduğu araştırmaların sonucu ortaya çıkmış olan bufonlar aynı zamanda trajik olana da dokunurlar. Yeraltındaki tanrıların yanından ya da gizemli alanlardan gelen bufonlar her çeşit parodiyi kullanarak sahnede kutsal yeni bir boyut yaratırlar. Dünyayı olduğu gibi karikatürize ederler, hiyerarşilerin ya da iktidarın grotesk boyutunu ortaya çıkarırlar.
Oyuncu kendine başka bir beden, kocaman, obez bufonesk bir beden yaratır. Bu bedensel dönüşümle yani yeniden icat edilmiş yapay bedenin içinde kendini daha özgür hisseder. Kendi bedeniyle hiçbir zaman gerçekleştiremeyeceği şeyleri yapmaya cüret eder. Bedenin tamamı bu anlamda maskeye dönüşür.
İçerik: -Taklit, alay ve beden -Bufon bedeni -Bufon ailesi , -Bufon’un zevkleri , -Bufon metni: alay ve metafizik , -Bufon cenazesi doğaçlaması
Gonca Gümüşayak 
Bu atölyenin sonunda katılım belgesi veriliyor mu?
Verilmemişti. Yakında ben bir atölye düzenliyorum 15 saatlik, Dans Tiyatrosu ve Fiziksel tiyatro üzerine 1 Subatta başlayacak , onun onunda bir belge vermeyi tasarlıyoruz. 15 saatlik.